Thiên nhiên là một danh từ vô cùng quen thuộc với mỗi chúng ta, nó xuất hiện trong giao tiếp hằng ngày cũng như trong các hoạt động học tập, làm việc, nghiên cứu,… Nhưng có ai đã tự hỏi cũng như hiểu được “Thiên nhiên là gì?” ,”Thiên nhiên bao gồm những gì?”, “Tài nguyên thiên nhiên gồm những dạng nào?” và “Thiên nhiên đóng vai trò gì trong cuộc sống mỗi người?” Nếu đấy cũng là những câu hỏi khiến bạn còn thắc mắc thì hãy bớt chút thời gian cùng chúng tôi tìm hiểu các vấn đề này qua bài viết dưới đây.
Thiên nhiên là gì?
Ai cũng dễ dàng nói và đề cập đến “Thiên nhiên”, nhưng thiên nhiên là gì? Định nghĩa thiên nhiên theo bách khoa toàn thư mở Wikipedia thì thiên nhiên hay còn được gọi là tự nhiên, thế giới vật chất vũ trụ… trong tiếng Anh thiên nhiên được gọi là nature. Nó bao gồm mọi dạng vật chất và năng lượng tồn tại, từ cấp độ bé nhất là hạt nguyên tử cho đến cấp độ to lớn như ngôi sao, hành tinh, thiên hà, ngân hà…
Thiên nhiên là gì là câu hỏi của nhiều người
Thiên nhiên bao gồm những gì?
KHi đã định nghĩa được thiên nhiên là gì? Thì câu hỏi tiếp theo là thiên nhiên bao gồm những gì? Thiên nhiên là mọi thứ thuộc về tự nhiên, bao quanh con người nhưng không được con người can thiệp, xây dựng, tạo thành.
Thiên nhiên là tất cả những điều không do con người xây dựng nên
Trên đây là cách hiểu cụm từ “thiên nhiên” trên phương diện khoa học, vật lý. Nhưng thiên nhiên được hiểu một cách đơn giản, thông dụng và gần gũi hơn thì thiên nhiên chính là toàn bộ những gì tồn tại xung quanh con người mà không chịu tác động từ con người, không do bàn tay con người tạo nên. Thiên nhiên gồm có không khí, các kiểu khí hậu, nguồn nước, các nguồn tài nguyên thiên nhiên, hệ thống động thực vật, toàn bộ các yếu tố địa lý, địa hình,…
Thiên nhiên có vai trò gì?
Thiên nhiên trong các định nghĩa vô cùng rộng lớn. Vậy thiên nhiên sẽ có vai trò gì trong cuộc sống của mỗi chúng ta? Hãy cùng tìm hiểu một cách đầy đủ, khách quan nhất về vai trò của thiên nhiên quâ việc thiên nhiên có tác động như thế nào đến môi trường tự nhiên cũng như đối với đời sống sinh hoạt, sản xuất của con người.
Vai trò của thiên nhiên đối với cuộc sống tự nhiên
Có thể nói rằng, thiên nhiên chính là nơi sự sống nảy sinh và cũng là nơi sự sống kết thúc. Tất cả vật chất, cây cối, sinh vật đều bắt nguồn từ thiên nhiên nhưng qua những thiên tai, động đất, núi lửa thì cũng hủy diệt hàng trăm, hàng ngàn sự sống, môi trường sống bị ảnh hưởng, tàn phá một cách nặng nề, đó chính là điều kiện hay là thời điểm mà sự sống kết thúc.
Thiên nhiên giúp cân bằng hệ sinh thái
Nhưng thiên nhiên là một vòng tuần hoàn bởi mọi sự sống sẽ lại tái sinh, phát triển mạnh mẽ từ những điều kết thúc tạm thời sự sống ấy. Những cây đổ gãy rồi thì sẽ có những mầm xanh vươn mình trỗi dậy thay thế, phù sa lại về mang cho đất những nguồn dinh dưỡng trù phú, mới mẻ. Hệ thống thực vật phát triển tươi tốt sẽ thu hút các loài động vật ăn cỏ, động vật gặm nhấm về sinh sống. Và chuỗi thức ăn lại tiếp tối kéo dài, các loại động vật ăn thịt sẽ trở về nơi cung cấp cho chúng nguồn thức ăn mới. Và hệ cân bằng sinh thái lại được tái thiết lập.
Tạo ra sự sống và giúp cân bằng hệ sinh thái chính là vai trò của thiên nhiên đối với cuộc sống tự nhiên.
Vai trò của thiên nhiên đối với cuộc sống của con người
Thiên nhiên có vai trò rất quan trọng với cuộc sống tự nhiên, vậy với cuộc sống của con người, thiên nhiên đảm nhận vai trò gì? Thiên nhiên chính là nơi cung cấp cho đời sống con người những nguồn tài nguyên quan trọng để phục vụ cuộc sống cũng như là nguyên liệu trong sản xuất và sinh hoạt của con người. Những gì thiết yếu trong cuộc sống của con người đều được thiên nhiên cung cấp: Không khí để thở, nước uống, khoáng sản để sản xuất, thức ăn phục vụ con người,… Thiên nhiên vô cùng ưu đãi cho con người những món quà thiết thực.
Nền nông nghiệp lúa nước
Không chỉ vậy, các đặc điểm hình thái và hình thức quần cư, sinh sống của con người cũng do thiên nhiên quyết định. Ở khu vực đồng bằng, khí hậu ôn hòa, hệ thống mạng lưới sông ngòi phát triển dày đặc thì nền nông nghiệp lúa nước được tạo điều kiện để phát triển. Ở khí hậu ôn đới mát mẻ quanh năm, nhiệt độ trung bình thấp thì con người nơi đây không thể trồng lúa nước mà thích hợp trồng lúa mì nhằm đáp ứng với khí hậu thiên nhiên nơi đây.
Dễ dàng nhận thấy, nơi nào càng tập trung nhiều nguồn tài nguyên thì mật độ dân cư sinh sống cũng rất đông đúc. Mẹ thiên nhiên vô cùng hào phóng vì đã cung cấp cho chúng ta lượng tài nguyên thiên nhiên, khoáng sản phong phú, dồi dào như nguồn nước, nguồn hải sản, lâm sản, nguồn khoáng sản,…
Tuy nhiên, tài nguyên thiên nhiên không phải là vô hạn, một số nơi con người đang khai thác tài nguyên một cách bừa bãi, không có ý thức bảo vệ thiên nhiên gây ra nhiều vấn đề tổn hại lớn. Chúng ta cần chung tay giải quyết nhanh chóng, triệt để các hành động này.
Các dạng tài nguyên thiên nhiên
Tài nguyên thiên nhiên là gì? Tài nguyên thiên nhiên chính là những thứ tồn tại sẵn trong tự nhiên, đây là nguyên liệu mà con người có thể khai thác, sử dụng chúng để phục vụ các nhu cầu trong cuộc sống của mình.
Tài nguyên thiên nhiên được phân loại dựa theo bản chất
Dựa theo bản chất mà nguồn tài nguyên thiên nhiên có thể được chia ra làm 6 loại chính gồm có:
- Tài nguyên đất: đất nông nghiệp, đất phi nông nghiệp, đất sử dụng với mục đích sản xuất công nghiệp(như làm gốm, làm gạch,…)
- Tài nguyên rừng: hệ thống thực vật, động vật, các lâm sản, địa điểm du lịch liên quan tới rừng,…
- Tài nguyên nước ngọt: nước uống, nước sinh hoạt, nước sản xuất, các loài thực vật thủy sinh, hệ thống thủy sản nước ngọt, năng lượng thủy điện,…
- Tài nguyên gió: sức gió, vận tải, năng lượng gió,…
- Tài nguyên biển: muối, hệ thống hải sản,hệ thống thực vật thủy sinh, các địa điểm du lịch biển,…
- Tài nguyên khoáng sản: đá vôi, quặng, kim loại, than đá, dầu khí,…
Tài nguyên thiên nhiên được phân loại dựa vào khả năng tái tạo
Có thể chia tài nguyên thiên nhiên được chia thành 3 loại chính nếu dựa theo khả năng tái tạo, bao gồm:
Tài nguyên thiên nhiên tái tạo được
Tài nguyên tái tạo được bao gồm các loại tài nguyên mà tự bản thân tài nguyên đó có thể duy trì, cũng như tái tạo, bổ sung thêm về số lượng sau khi con người sử dụng như: nước ngọt, động thực vật, đất đai,… Nhưng cần một khoảng thời gian khá dài để các tài nguyên này có thể phục hồi nên việc khai thác cũng như sử dụng quá mức như hiện nay thì việc tài nguyên thiên nhiên tự tái tạo, phục hồi lại là rất khó.
Tài nguyên thiên nhiên không tái tạo được
Đây là nguồn tài nguyên không còn khả năng tái tạo khi đã sử dụng hết vì nó hình thành qua hàng triệu năm dưới tác động của thiên nhiên. Ví dụ như: khoáng sản, quặng đồng, chì, sắt, nhôm, các loại than đá, đá vôi…
Tài nguyên thiên nhiên năng lượng vĩnh cửu
Đây là một nguồn tài nguyên vô hạn, không bị cạn kiệt như ánh sáng mặt trời, thủy triều, sóng biển, gió,… Đây chính là nguồn năng lượng đang dần được thay thế cho các nguồn năng lượng không thể tái tạo được.
Các nguồn năng lượng được con người khai thác nhằm phục vụ cuộc sống
Thực trạng nguồn tài nguyên thiên nhiên hiện nay ở nước ta
Như thực trạng sử dụng, khai thác tài nguyên thiên nhiên ở nhiều quốc gia trên thế giới hiện nay, tài nguyên thiên nhiên ở Việt Nam đang đứng trước nguy cơ cạn kiệt trầm trọng do việc khai thác không có kế hoạch của con người.
Diện tích rừng bị thu hẹp từng ngày, từng giờ bởi những hoạt động khai thác rừng trái phép. Diện tích rừng thu hẹp gây ra nhiều mất mát, thảm động thực vật mất đi môi trường sống, đất xói mòn gây nên thiên tai như sạt lở, lũ lụt.
Rừng bị khai thác một cách trái phép
Nhu cầu nước sạch trở nên cấp bách vì nguồn nước ngọt bị ô nhiễm. Khoáng sản ngày càng cạn kiệt vì tốc độ khai thác quá nhanh. Môi trường ô nhiễm, sa mạc hóa, xâm nhập mặn ngày càng nhiều.
Chính thực tế hiện nay đã đánh lên một hồi chuông cảnh tỉnh cho con người về việc khai thác, sử dụng hợp lý, hiệu quả nguồn tài nguyên thiên nhiên. Không chỉ phục vụ cho cuộc sống hiện tại mà còn để lại cho các thế hệ sau này.
Cách khắc phục
Nhằm khắc phục hiện trạng đáng báo động trong việc khai thác, sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên như hiện nay thì chúng ta cần nâng cao ý thức của mỗi người bằng cách:
- Trồng cây gây rừng
- Sử dụng năng lượng sạch
- Hạn chế rác thải nhựa
- Tiết kiệm điện
Lời kết
Qua bài viết này chúng tôi đã giải thích giúp bạn định nghĩa thiên nhiên là gì? Thiên nhiên bao gồm những gì? Và hiện trạng đáng báo động của thiên nhiên hiện nay. Mong rằng những thông tin chúng tôi cung cấp ở trên sẽ nâng cao ý thức bảo vệ môi tường của mỗi người. Tất cả chúng ta sẽ có ý thức hơn trong việc bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ sự sống của chính mình.
