Gothic là một trong những phong cách thiết kế kiến trúc có nguồn gốc từ Châu Âu. Thuở ban đầu, kiến trúc Gothic thường gắn liền với các nhà thờ bởi sự lạ lẫm và có phần bí ẩn. Chính vì vậy, lối kiến trúc này còn được biết đến với tên gọi là “kinh dị và man rợ”. Tuy nhiên, theo rất nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng Gothic chính là sự phát triển từ kiến trúc Roman và được công nhận là một trong những lối kiến trúc của nhân loại.
Kiến trúc Gothic là gì?
Gothic hay còn được biết đến với tên gọi là Francigenum Opus. Đây là một trong những phong cách kiến trúc được phát triển ở Tây Âu từ nửa sau thời Trung Cổ. Kiến trúc Gothic đẹp nhất và thể hiện rõ nét nhất chính là trong những thiết kế thánh đường, nhà thờ lớn hay các công trình dân dụng. Hiện nay, vẫn còn rất nhiều nhà thờ tồn tại lối kiến trúc này.
Kiến trúc Gothic là phong cách kiến trúc được phát triển ở Tây u từ nửa sau thời Trung Cổ
Ở thời Phục Hưng, người Ý gọi Gothic là Gotico. Lối kiến trúc này được xem là tác phẩm của người Pháp và được biết đến với tên gọi là “Francigenum Opus”. Đặc biệt, ban đầu Gothic còn là thuật ngữ thường được sử dụng để chỉ những cái xấu. Đây là từ ngữ ám chỉ những kẻ “mọi rợ” người La Mã theo cách gọi của người Goth.
Chính vì vậy, ở thời Phục Hưng, theo quan điểm của người Ý thì Gothic chính là tác phẩm thể hiện quan điểm thẩm mỹ, sự đoạn tuyệt với kỹ thuật của Hy Lạp – La Mã. Tuy nhiên, sau nhiều cuộc nghiên cứu, đông đảo các nhà sử gia, khảo cổ nghệ thuật đã bác bỏ nhận định này. Đồng thời họ cũng chỉ ra rằng Gothic chính là sự phát triển của lối kiến trúc Roman.
Tham khảo thêm về kiến trúc :
Kiến trúc Gothic bắt nguồn từ đâu?
Gothic là lối kiến trúc đánh dấu cho sự bắt đầu của một kỷ nguyên mới về kiến trúc. Đồng thời, nó cũng là thế hệ đời sau của kiến trúc Roman. Năm 1200 sau Công Nguyên, người dân ở Châu Âu đã tiến hành xây dựng cung điện, nhà thờ theo lối kiến trúc Gothic.
Mặc dù đều là những lối kiến trúc thời Trung Cổ nhưng giữa Roman và Gothic lại có nhiều điểm khác biệt. Cụ thể nhất chính là trong kiến trúc Gothic thì đặc trưng là kiểu mái vòm nhọn còn kiến trúc Roman lại được thể hiện bằng kiểu mái vòm cong tròn. Bên cạnh đó, kiến trúc Roman cũng không có kích thước lớn cũng như số lượng cửa sổ nhiều như trong kiến trúc Gothic.
Phong cách Gothic có thời kỳ hưng thịnh nhất là khoảng giữa thế kỷ XVIII để hết thế kỷ XIX
Lối kiến trúc của phong cách Gothic trước kia thường có mặt ở vùng Haute Picardie là chủ yếu. Đồng thời, nó cũng được phát triển qua những thời kỳ như: Sơ kỳ – Cổ điển – Ánh sáng – Rực cháy. Phong cách Gothic trong thời Phục Hưng vẫn phát triển một cách rất mạnh mẽ ở Pháp nhưng lại có sự hòa trộn giữa phong cách trang trí thời Phục Hưng và kiến trúc Gothic với điển hình là công trình nhà thờ Saint-Étienne du Mont ở Paris.
Theo các chuyên gia nhận định, phong cách Gothic có thời kỳ hưng thịnh nhất là khoảng giữa thế kỷ XVIII để hết thế kỷ XIX. Sau đó, vẫn có sức ảnh hưởng mạnh mẽ sáng cả thế kỷ XX với nhiều công trình kiến trúc trường đại học và nhà thờ.
Đặc điểm của phong cách kiến trúc Gothic
Phong cách kiến trúc Gothic thường mang nét đặc trưng là chiều cao khoảng từ 38 – 42m, cửa sổ kính màu có kích thước lớn lên tới 8 – 12m, tháp lấy ánh sáng có thể cao tới 60m. Bên cạnh đó, mặt chính của công trình kiến trúc mang phong cách Gothic sẽ được chia làm 3 phần tính từ dưới lên và đều tuân theo một chế định nhất định với:
- Phần trên cùng là hai tháp chuông nhọn, hành lang
- Phần giữa thường được tô điểm bằng cửa sổ lớn hình tròn có hoa văn trang trí
- Phần dưới cùng thường là 3 hốc cửa có độ sâu lớn.
Với sự khác biệt, sáng tạo, những công trình mang lối kiến trúc Gothic thường có vẻ đẹp rất thu hút và ma mị. Đặc biệt, không gian bên trong những công trình mang phong cách Gothic còn rất rộng lớn với hệ thống khung chịu lực có kết cấu chắc chắn. Khi tính từ mái xuống, chúng sẽ được chia thành 3 phần chính là: Cột và cuốn bay, cuộn nhọn, phần vòm với các sóng có hình múi.
Những công trình mang lối kiến trúc Gothic thường có vẻ đẹp rất thu hút và ma mị
Trong đó, cuốn bay chính là một trong những bộ phận có vai trò quan trọng nhất. Bởi nó sẽ giúp làm giảm tiết diện cột, hỗ trợ cột chia sẻ tải trọng vòm. Từ đó, mang đến sự thanh thoát hơn trong từng đường nét và có thể mở thêm được nhiều cửa sổ có kích thước lớn hơn. Với lối kết cấu này mà không gian bên trong sẽ tràn đầy ánh sáng, thông thoáng và tạo được cảm giác mênh mông hơn.
Một số công trình kiến trúc Gothic nổi tiếng nhất trên thế giới
Với sự độc đáo và mới lạ trong từng đường nét thiết kế, những công trình kiến trúc theo phong cách Gothic thường được đánh giá rất cao. Sau đây là một số công trình thiết kế theo lối kiến trúc Gothic nổi tiếng nhất trên thế giới mà bạn nên biết:
Nhà thờ Đức Bà Reims
Nhà thờ Đức Bà Reims là một trong nhà thờ lớn và cổ nhất của nước Pháp hiện nay. Công trình này được xây dựng vào thế kỷ XIII và là chính tòa của Tổng giáo phận Reims tại Pháp. Đặc biệt, nhà thờ Đức Bà Reims còn là di sản văn hóa thế giới được UNESCO công nhận vào năm 1991.
Nhà thờ Burgos
Nhà thờ Burgos được xây dựng trong vòng hơn 300 năm, từ 1221 – 1567. Đây là công trình kiến trúc mang phong cách Gothic của Tây Ban Nha đại diện cho những tinh hoa trong lịch sử nghệ thuật Gothic. Nhà thờ Burgos hiện đang là nơi đặt biểu tượng của 12 vị sáng lập nên tôn giáo.
Nhà thờ Burgos được xây dựng trong vòng hơn 300 năm
Nhà thờ St.Vitus
Nhà thờ St.Vitus là công trình thuộc lâu đài Prague. Đâu là một trong những công trình mang phong cách Gothic hùng vĩ và tráng lệ nhất hiện nay. Đặc biệt, nhà thờ St.Vitus còn được xem là biểu tượng của đất nước Cộng Hòa Séc.
Bên cạnh đó, công trình này không chỉ là nơi tu tập, truyền bá đạo mà còn là nơi chôn cất của các vị thánh: Vojtech, Vita và Wenceslas. Ngoài ra, bên trong nhà thờ St.Vitus còn lưu giữ rất nhiều vương miện, thanh gươm hay các loại cổ vật có giá trị khác của Thánh Wenceslas.
Nhà thờ Cologne
Mặc dù, được khởi công xây dựng từ năm 1248 đến 1473, nhưng nhà thờ Cologne chính thức được hoàn thành vào thế kỷ thứ XIX. Không chỉ là một trong những nhà thờ lớn nhất ở khu vực Bắc Âu nói chung, Cologne còn là thánh đường chính của bộ tộc người Roman.
Cologne là nhà thờ lớn nhất ở khu vực Bắc Âu
Bên trong nhà thờ Cologne có chứa tới 5 quả chuông, trong đó quả lớn nhất còn có trọng lượng lên tới 24 tấn. Ngoài ra, các bức tường của nhà thờ cũng được trang trí bằng kính màu với những câu truyện truyền thuyết về các vị thánh.
Nhà thờ Westminster Abbey
Westminster Abbey chính là một trong những công trình kiến trúc mang phong cách Gothic nổi bật nhất ở thủ đô London của nước Anh. Nhà thờ Westminster Abbey được chính thức khởi công xây dựng vào năm 1245 theo yêu cầu của vua Henry đời thứ II. Tính tới thời điểm hiện tại thì thánh đường này là nơi đã diễn ra 15 lễ cưới của Hoàng Gia Anh.
Đặc trưng của phong cách Gothic trong thiết kế nội thất
Không chỉ được ứng dụng vào thiết kế ngoại thất mà hiện nay, phong cách Gothic cũng được rất nhiều kiến trúc sư lựa chọn làm phong cách thiết kế nội thất. Trong thiết kế nội thất theo phong cách Gothic thường có những nét đặc trưng sau đây:
- Nội thất: Thường sử dụng gỗ gõ đỏ, gỗ sồi, óc chó để tạo nên. Những vật dụng nội thất này thường có tính năng nề và được thiết kế với những đường vòm và có phần chân dạng xoắn ốc.
- Màu sắc: Trong thiết nội thất theo phong cách Gothic thì màu sắc được sử dụng rất đa dạng. Tuy nhiên, chủ yếu nhất vẫn là những gam màu tối như: Vàng nâu, xanh đậm, đen, hồng ngọc, tím,…
- Vật trang trí: Sử dụng các mẫu điêu khắc, gương, tranh ảnh,… cài khung được mạ vàng.
- Ánh sáng: Thường không sử dụng nhiều ánh sáng để tạo nên sự kỳ bí, u tối cho không gian. Bên cạnh đó, tường nhà cũng phải sử dụng gam màu tối để giảm hiểu ứng của ánh sáng tự nhiên.
Gothic cũng được rất nhiều kiến trúc sư lựa chọn làm phong cách thiết kế nội thất
Lời kết
Nhìn chung, phong cách kiến trúc Gothic sau nhiều năm hình thành và phát triển cho tới nay đã khẳng định được sự sáng tạo và tài năng của con người ở thời kỳ. Đặc biệt, nó còn thể hiện được sự độc đáo trong lịch sử nghệ thuật kiến trúc Châu Âu. Mong rằng với những chia sẻ bên trên của chúng tôi, bạn đã có được cái nhìn tổng quan về lối kiến trúc này.
